W bieżącym roku szkolnym placówki oświatowe z powiatu szamotulskiego zostały włączone do ogólnopolskiego programu walki z ubóstwem menstruacyjnym, przeznaczonego dla szkół, a organizowanego przez fundację Akcja Menstruacja. Jest to pierwsza polska organizacja walcząca z ubóstwem menstruacyjnym. Działania na terenie Wronek i powiatu szamotulskiego zainicjowała Pani Małgorzata Rutkowska a finansowo wsparły: Fundacja Amicis oraz Spółka Magovox.
Według raportu Kulczyk Foundation z 2020 roku ubóstwo menstruacyjne to problemem dotykający 500 tysięcy Polek oraz zgodnie z badaniami UNICEF-u z 2015 roku, aż 500 milionów kobiet z całego świata. Przejawia się przede wszystkim w ograniczonym dostępie do środków higienicznych odpowiedniej jakości, podczas gdy godne przeżywanie menstruacji zostało uznane przez Human Watch Rights kwestią praw człowieka. Ubóstwo menstruacyjne to także brak odpowiedniej edukacji na temat menstruacji i to z tą odsłoną ubóstwa menstruacyjnego musimy się w szczególności mierzyć w Polsce. Prowadzi ono bowiem do wykluczenia menstruacyjnego, czyli stygmatyzowania miesiączkujących osób.
W 1983 roku pracownicy NASA zapytali Sally Ride – pierwszą amerykańską astronautkę, którą poleciała w kosmos – czy 100 tamponów wystarczy jej na 6-dniową misję. W 2020 roku komiczka Marcia Belsky postanowiła wyśpiewać historię Sally. Choć ta humorystyczna opowieść o „szczęściarskich” 100 tamponach, które załapały się na darmową przygodę życia poprawiła humor wielu internautom, to zabawnym nie jest fakt, że największe umysły narodu – jak nazwała inżynierów NASA autorka piosenki – miały zerowe pojęcie o kobiecej fizjologii. Ktoś mógłby powiedzieć, że niewiedzę naukowców w tym zakresie tłumaczyć mogą wczesne lata 80 i dość niski ówcześnie poziom edukacji seksualnej. Pytanie brzmi: jak wiele się zmieniło przez te 40 lat?
Niestety wciąż wiele edukatorek i edukatorów albo edukację seksualną całkowicie wykreśla ze swoich scenariuszy zajęć albo zabiera się za jej wykładanie w nieumiejętny sposób, tak naprawdę szkodząc tym samym uczącym się osobom. Przykładowo częstą praktyką podczas omawiania tematu menstruacji w szkołach jest stereotypowe komunikowanie chłopcom, że temat miesiączki w ogóle ich nie dotyczy, bo menstruacyjną enigmę mogą rozwikłać tylko dziewczynki. Zamiast pytać jak wiele się zmieniło przez te 40 lat moglibyśmy więc zastanowić się jak wiele mogłoby się zmienić, gdyby wiedza na temat miesiączki była przekazywana dzieciom w odpowiedni sposób…
Odpowiedź na to pytanie zna już dziesięć szkół z powiatu szamotulskiego:
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Janusza Korczaka we Wronkach,
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Kornela Makuszyńskiego we Wronkach,
- Szkoła Podstawowa nr 3 im. Zbigniewa Herberta we Wronkach,
- Zespół Szkół nr 1 im. Powstańców Wielkopolskich we Wronkach,
- Zespół Szkół Nr 2 im Stanisława Konarskiego we Wronkach,
- Szkoła Podstawowa w Biezdrowie,
- Szkoła Podstawowa im. Agnieszki Bartol w Chojnie,
- Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Nowej Wsi.
- a także Publiczna Szkoła Podstawowa im. ppłk. Zdzisława Orłowskiego w Lubaszu, powiat czarnkowsko-trzcianecki.
Szkoły te wzięły udział w programie „Akcja Menstruacja w Twojej szkole”, który polega na zapewnieniu uczniom ogólnodostępnych środków menstruacyjnych oraz rzetelnej edukacji na temat menstruacji. W tym roku szkolnym w akcji mogło wziąć udział wyłącznie 500 placówek z całej Polski. Nasze szkoły, angażując się już teraz w działania fundacji Akcja Menstruacja stają się pionierkami w walce z wykluczeniem menstruacyjnym w Polsce i tym samym stają się częścią zmian w ogólnokrajowym dyskursie społecznym. Zmian, które w innych państwach pojawiły się znacznie wcześniej, m.in. we Francji, Wielkiej Brytanii, czy Szkocji.
Julia Kaffka, z fundacji Akcja Menstruacja, komentuje działania szkół z powiatu szamotulskiego słowami: „Niezwykle zaskakującym jest fakt, że temat, który dotyczy połowy populacji jest w stanie sprawić, że odczuwamy tak ogromny dyskomfort, gdy zostanie poruszony. Poczucie wstydu dotyczące menstruacji jest nam wpajane od najmłodszych lat. Zgodnie z raportem Kulczyk Foundation z 2020 roku, 19% ankietowanych kobiet uważa, że ważnym jest, by nikt nie wiedział kiedy mają okres. Z kolei tylko połowa nastolatek odbywa rozmowę o menstruacji przed pierwszą miesiączką. Tak długo, jak nie będziemy mówić o menstruacji, jako o czymś naturalnym, tak długo miesiączka będzie tematem tabu i powodem do stygmatyzacji miesiączkujących osób. Mamy XXI wiek i żyjemy w cywilizowanym kraju. Nie zachowujmy się więc, jakbyśmy mentalnie zatrzymali się w średniowieczu – przecież krew menstruacyjna nie jest niebieska, a taką widzimy ją w reklamach środków higienicznych. Narracja tworzona wokół menstruacji przez mass media sprawia m.in., że dorastające osoby mogą źle czuć się we własnym ciele, a wykluczenie menstruacyjne może skutkować głębokim uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym młodych osób. Tak banalna rzecz, jak zwykła rozmowa na temat miesiączki może mieć więc dramatyczne skutki, jeśli zostanie przeprowadzona w nieodpowiedni sposób. Szkołom, które postanowiły włączyć się w akcję, należą się więc wielkie brawa za empatyczne podejście i otwartość na potrzeby uczniów. Dzięki podjętym przez grono pedagogiczne działaniom, osoby uczące się w szamotulskich placówkach oświatowych mają możliwość otrzymania rzetelnej wiedzy na temat menstruacji, co jest niezmiernie istotne w dzisiejszych czasach. Czasach, w których menstruacja jest tematem tabu.”